Wat is Parodontitis en wat is gingivitis?

Tandplak op de tanden en kiezen zorgt voor ontsteking van het tandvlees, dit noemen we gingivitis. Gingivitis is oppervlakkig en betreft alleen de tandvleesrand. Met een goede mondhygiëne is dit proces omkeerbaar en wordt het tandvlees weer gezond.

Gebeurt dit niet dan kan de ontsteking zich uitbreiden van de tandvleesrand naar het kaakbot. Door dit proces gaat het kaakbot rondom de tanden en kiezen verloren. Dit proces heet parodontitis. Als er aan dit proces niets gedaan wordt kan dit tot tandverlies leiden. Het op tijd behandelen van parodontitis kan het verlies van tanden tegen gaan.

Matige of beginnende parodontitis

Parodontitis kan in verschillende maten voorkomen. Bij parodontitis laten de vezels waarmee het tandvlees aan de tand gehecht zit los. In de ruimte die hierdoor ontstaat, de pocket, bouwt zich opnieuw een laagje tandplak en tandsteen op. Hierdoor verplaatst de ontsteking zich verder de diepte in. De vezels gaan door de ontsteking kapot en het kaakbot wordt afgebroken. Bij parodontitis kan het tandvlees rood en gezwollen zijn, ook kan het tandvlees gaan bloeden bij het poetsen. Op den duur kan het tandvlees gaan terugtrekken. Ook een vieze smaak of een slechte adem kunnen duiden op parodontitis. Parodontitis blijft vaak lang onopgemerkt doordat het meestal geen pijnklachten veroorzaakt.

Ernstige of gevorderde parodontitis

Pas wanneer de parodontitis zich in een gevorderd stadium verkeerd ontstaan er klachten. Deze kunnen bestaan uit het los gaan staan van tanden en kiezen. Ook kan het zo zijn dat het tandvlees terugtrekt, dit  wordt vaak als lelijk ervaren. Doordat het tandvlees zich terugtrekt komen de wortels van de tanden en kiezen gedeeltelijk bloot te liggen. Dit kan gevoeligheid veroorzaken bij warm koud, zoet of zuur eten en drinken. Bij onbehandelde parodontitis kan er uiteindelijk zoveel kaakbot verloren gaan dat de tanden en kiezen hun houvast verliezen en uitvallen. Niet iedereen krijgt parodontitis, dit is afhankelijk van de bacteriesamenstelling van de tandplaque. De “agressiviteit” van die bacteriën kan sterk verschillen per persoon. Ook de algemene weerstand tegen bacteriën speelt hierbij een belangrijke rol. Andere factoren zoals roken en diabetes kunnen ook een rol spelen.

Onderzoek en behandeling

Verschijnselen van parodontitis zijn lang niet altijd aanwezig, daarom geeft de tandarts / mondhygiënist het tandvlees ieder half jaar een cijfer. Met dit cijfer wordt de gezondheid van het tandvlees bepaald. Het instrument dat wordt gebruikt om het de conditie van het tandvlees te bepalen heet een pocketsonde.

De pocketsonde wordt voorzichtig in de pocket geschoven, als hierbij bloeding optreedt is het tandvlees ontstoken. Ook wordt er gemeten of de pocket verdiept is. Vanaf 4mm is er sprake van een verdiepte pocket. Hoe dieper de pocketsonde in de pocket verdwijnt hoe ernstiger de situatie. Met behulp van röntgenfoto’s wordt vastgesteld of, en hoeveel kaakbot verloren is gegaan door de tandvleesontsteking. Daarnaast wordt  vastgesteld of tanden en kiezen los staan, of er sprake is van teruggetrokken tandvlees en waar plak en tandsteen aanwezig is. Dit alles wordt genoteerd in een parodontiumstatus. Aan de hand van deze gegevens wordt het behandelplan besproken en wordt bepaald welke tanden en kiezen wel, misschien, of niet meer te behouden zijn. Bij ernstige parodontitis kan er ook nog worden besloten om een bacteriologisch onderzoek uit te laten voeren, hierbij wordt er gekeken naar de aanwezige mondbacteriën en of deze invloed hebben op de conditie van het tandvlees. Aan de hand van de uitslag van dit onderzoek wordt bepaald of er eventueel  ter ondersteuning een antibioticakuur moet worden voorgeschreven.

Behandeling: Mondhygiëne

Om parodontitis te genezen moet de oorzaak van de ontsteking, de tandplak,  worden aangepakt. Bij een vergevorderde ontsteking bevindt de tandplak zich zowel boven als onder de tandvleesrand (in de pockets). De plak boven het tandvlees dient u zelf iedere dag te verwijderen. Met een tandenborstel kan de plaque worden weggepoetst, maar tussen de tanden komt de tandenborstel er niet bij. Aanvullend op het poetsen is het de bedoeling dat er tussen de tanden en kiezen wordt schoongemaakt met bijvoorbeeld een tandenstoker of rager. Welk hulpmiddel het meeste geschikt is zal de mondhygiënist met u bespreken.

Behandeling: Gebitsreiniging (initiële therapie)

Tandplak en tandsteen in de verdiepte pockets kunt u zelf niet meer verwijderen. Daarom zal de mondhygiënist dit voor u doen. Door de combinatie van een goede mondhygiëne en de gebitsreiniging verdwijnt de ontsteking meestal en hecht het gezonde tandvlees weer vast aan de tanden en kiezen. Pockets zullen verminderen of zelfs verdwijnen, ook treed er geen bloeding meer op. Het verloren kaakbot groeit helaas niet meer aan. Tijdens de genezing kan het tandvlees zich wat terugtrekken. De tandhalzen zijn daarom soms tijdelijk gevoelig door de behandeling. Deze symptomen kunnen goed met een tandpasta voor gevoelige tanden worden bestreden. Het bijhouden van de mondhygiëne is na de initiële therapie belangrijk om een nieuwe ontsteking te voorkomen en het verloren kaakbot te stabiliseren.

Herbeoordeling van parodontitis

Na de behandeling wordt er een rustperiode van 3 maanden aangehouden. Door de combinatie van een goede mondhygiëne en de gebitsreiniging heeft het tandvlees de tijd om te genezen. Na deze 3 maanden komt u terug bij de mondhygiënist om opnieuw een parodontiumstatus af te nemen om te beoordelen bij welke tanden of kiezen er nog parodontitis aanwezig is. Dit noemen we de herbeoordeling. Aan de hand van de herbeoordeling en het behaalde resultaat, wordt bepaald wat het verdere behandelplan moet zijn. De mondhygiëniste zal dit behandelplan met u bespreken.

Nazorg

Een goede nazorg is belangrijk om het behaalde resultaat van de behandeling tegen parodontitis te behouden. Tijdens de nazorg behandelingen wordt gekeken of het resultaat van de gebitsreiniging stabiel blijft, ook zal er eens per jaar een nieuwe parodontiumstatus worden opgemaakt. Ook zal er opnieuw worden gereinigd. Dit is niet zo intensief als bij de initiële therapie maar wel nodig voor het behoud van tanden en kiezen.

Denkt u dat u last heeft van parodontitis of heeft u enkele van bovenstaande klachten? Neem dan snel contact op met een van onze mondhygiënistes.

Bron; Parodontitis, over tandvleesontsteking en tanden en kiezen die los gaan staan, NVVP